การขอทะเบียนบ้านใหม่ถือเป็นกระบวนการที่สำคัญในหลายสถานการณ์ ไม่ว่าจะเป็นการย้ายที่อยู่อาศัย การสร้างบ้านหลังใหม่ หรือแม้แต่ในกรณีที่ทะเบียนบ้านเดิมเกิดการชำรุด นอกจากนี้ ทะเบียนบ้านยังเป็นเอกสารราชการที่แสดงข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับที่ตั้งของบ้านที่อยู่อาศัย อีกทั้งยังถูกใช้เป็นหลักฐานในการทำธุรกรรมต่าง ๆ มากมาย
Frasers Property Home เราเข้าใจถึงความสำคัญของเรื่องนี้เป็นอย่างดี จึงได้รวบรวมข้อมูลที่เป็นประโยชน์มานำเสนอไว้ในบทความนี้ เพื่อให้คุณสามารถดำเนินการขอทะเบียนบ้านใหม่ได้อย่างถูกต้องและสะดวกสบายยิ่งขึ้น
ทะเบียนบ้าน คืออะไร?
ทะเบียนบ้าน คือเอกสารราชการที่แสดงข้อมูลเกี่ยวกับที่ตั้งของบ้านที่อยู่อาศัย และรายชื่อของบุคคลที่มีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านนั้น ๆ โดยทะเบียนบ้านมีบทบาทสำคัญในการยืนยันตัวตนและที่อยู่ของผู้พักอาศัย รวมถึงใช้เป็นหลักฐานในการทำธุรกรรมต่าง ๆ เช่น การทำบัตรประชาชน การขอสินเชื่อ และการติดต่อราชการ
ทะเบียนบ้าน มีทั้งหมดกี่ประเภท ประเภทอะไรบ้าง
ทะเบียนบ้านแบ่งออกเป็นหลายประเภทตามลักษณะการใช้งานและสถานะของที่อยู่อาศัย ดังนี้
-
ทะเบียนบ้านประเภทชั่วคราว
ทะเบียนบ้านชั่วคราวถูกออกให้เมื่อที่อยู่อาศัยนั้นมีสถานะทางกฎหมายที่ไม่ชัดเจน โดยอาจเป็นเพราะบ้านปลูกสร้างในพื้นที่สาธารณะ หรืออาณาเขตของบ้านรุกล้ำเข้าไปในป่าสงวน หรือบ้านนั้นสร้างโดยไม่ได้รับอนุญาตตามกฎหมายควบคุมอาคาร หรือไม่มีเอกสารสิทธิ์ในที่ดินที่ปลูกสร้างนั้น ๆ -
ทะเบียนบ้านประเภทชั่วคราวของสำนักทะเบียน
เมื่อคุณแจ้งย้ายทะเบียนบ้านออกจากที่อยู่เดิมไปยังบ้านเลขที่ใหม่ สำนักทะเบียนจะออกเอกสารที่เรียกว่า "ทะเบียนบ้านชั่วคราว" ให้แก่คุณก่อน โดยมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อใช้ในการบันทึกรายชื่อบุคคลที่ได้ย้ายเข้ามาอยู่ในบ้านหลังใหม่ โดยมีระยะเวลากำหนด 15 วันนับตั้งแต่วันที่แจ้งย้ายออก -
ทะเบียนบ้านประเภท (ท.ร.13)
ทะเบียนบ้าน (ท.ร.13) คือทะเบียนบ้านที่ใช้สำหรับลงรายการชื่อของคนต่างด้าวที่เข้าเมืองมาในประเทศไทย ทั้งในกรณีที่เข้าเมืองโดยถูกกฎหมายและไม่ถูกกฎหมาย -
ทะเบียนบ้านประเภท (ท.ร.14)
ทะเบียนบ้าน (ท.ร.14) คือทะเบียนบ้านที่ใช้สำหรับลงรายการชื่อของบุคคลที่มีสัญชาติไทย และบุคคลต่างด้าวที่มีใบประจำตัวคนต่างด้าวที่ออกโดยหน่วยงานราชการไทย -
ทะเบียนบ้านกลาง
ทะเบียนบ้านกลาง คือ ทะเบียนที่สำนักทะเบียนจัดทำขึ้นสำหรับลงรายการชื่อบุคคลที่ไม่มีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านปกติด้วยสาเหตุต่าง ๆ กัน เช่น เจ้าบ้านแจ้งย้ายบุคคลที่มีชื่อในทะเบียนบ้านของตนเองออกเพราะบุคคลนั้นได้ย้ายไปอยู่ที่อื่นแล้วแต่ไม่ทราบที่อยู่ใหม่ หรือเจ้าบ้านซื้อบ้านต่อจากผู้อื่นและย้ายชื่อที่ค้างออกจากทะเบียนบ้าน หรือคนไทยที่อยู่ในต่างประเทศเป็นเวลานานและไม่มีบ้านในไทยแล้ว
ทำไมถึงต้องขอทะเบียนบ้าน ขอบ้านเลขที่
ทะเบียนบ้านและเลขที่บ้านมีความสำคัญอย่างยิ่ง เนื่องจากเป็นเอกสารทางราชการที่ใช้ในการยืนยันตัวตนและที่อยู่ของผู้พักอาศัย นอกจากนี้ยังใช้เป็นหลักฐานในการทำธุรกรรมต่าง ๆ เช่น
การทำบัตรประชาชน
- การขอสินเชื่อ
- การติดต่อราชการ
- การใช้สิทธิเลือกตั้ง
- การขอรับบริการสาธารณูปโภค
ดังนั้น การมีทะเบียนบ้านและเลขที่บ้านที่ถูกต้องจึงเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับทุกคน
การขอทะเบียนบ้านใหม่ ต้องใช้เอกสารอะไรบ้าง
เอกสารที่ใช้ในการขอทะเบียนบ้านใหม่จะแตกต่างกันไปตามแต่ละกรณี แต่โดยทั่วไปแล้วจะต้องเตรียมเอกสารดังนี้
- คำขอจดทะเบียนบ้าน (ท.ร.9)
- บัตรประจำตัวประชาชน (ฉบับจริงและสำเนา) ของผู้ขอจดทะเบียน
- ทะเบียนบ้านเดิม (ถ้ามี)
- หลักฐานที่ดินหรือที่อยู่อาศัย เช่น โฉนดที่ดิน, สัญญาซื้อขาย, หรือสัญญาเช่า
- เอกสารการที่ได้รับอนุญาตให้ก่อสร้างอาคาร
การขอทะเบียนบ้าน มีกี่ขั้นตอน ขั้นตอนอะไรบ้าง
ขั้นตอนการขอทะเบียนบ้านใหม่โดยทั่วไปมีดังนี้
- เตรียมเอกสารที่จำเป็นทั้งหมดให้ครบถ้วน
- ติดต่อสำนักทะเบียนในพื้นที่ที่บ้านตั้งอยู่
- ยื่นคำขอจดทะเบียนบ้านพร้อมเอกสารประกอบ
- เจ้าหน้าที่จะตรวจสอบความถูกต้องของเอกสาร
- เมื่อเอกสารถูกต้องครบถ้วน เจ้าหน้าที่จะออกทะเบียนบ้านให้
ขอทะเบียนบ้านออนไลน์ได้ไหม? มีขั้นตอนการขออะไรบ้าง?
ปัจจุบันสามารถขอทะเบียนบ้านออนไลน์ได้ โดยมีขั้นตอนดังนี้
- ค้นหาแอปพลิเคชัน DOPA-Digital ID จากใน App Store (iOS) หรือ Play Store (Android) และดาวน์โหลด
- ยืนยันตัวตน โดยนำบัตรประจำตัวประชาชนไปยื่นเรื่องกับนายทะเบียนด้วยตนเอง ที่สำนักทะเบียนอำเภอ สำนักทะเบียนท้องถิ่น หรือสถานที่ที่ผู้อำนวยการทะเบียนกลางกำหนด เพื่อยืนยันตัวตนผ่านลายนิ้วมือและใบหน้ากับเจ้าหน้าที่ จากนั้นจะได้รับรหัสผ่าน (PIN) สำหรับใช้แอปพลิเคชัน
- เมื่อยืนยันตัวตนและได้รับรหัสผ่านแล้ว สามารถดำเนินการขอทะเบียนบ้านออนไลน์ผ่านแอปพลิเคชัน DOPA-Digital ID ได้
สามารถขอทะเบียนบ้านใหม่ได้ ที่ไหน?
การขอทะเบียนบ้านใหม่สามารถดำเนินการได้ที่สำนักทะเบียนท้องถิ่น โดยแบ่งตามพื้นที่ดังนี้สำหรับบ้านที่ตั้งอยู่ในเขตกรุงเทพมหานคร สามารถยื่นคำขอได้ที่สำนักงานเขต ส่วนบ้านที่ตั้งอยู่ในต่างจังหวัด สามารถยื่นคำขอได้ที่ที่ว่าการอำเภอ
ข้อกำหนดในการขอทะเบียนบ้านใหม่
ข้ออกำหนดในการขอทะเบียนบ้านใหม่ มีดังนี้
- เตรียมเอกสารที่ต้องใช้ให้ครบถ้วน
- ระยะเวลาดำเนินการ โดยทั่วไปใช้เวลาดำเนินการประมาณ 1-3 วันทำการ
- ค่าธรรมเนียมในการดำเนินการ จะขึ้นอยู่กับประเภทของทะเบียนบ้านและข้อกำหนดของแต่ละท้องที่
- ข้อกำหนดทางกฎหมายระบุว่าเมื่อมีการสร้างบ้านใหม่ หรือ การซื้อบ้านหลังแรก เจ้าของบ้านต้องขอทะเบียนบ้านใหม่ภายใน 15 วันนับจากวันที่ก่อสร้างแล้วเสร็จหรือวันที่โอนกรรมสิทธิ์ หากไม่ดำเนินการภายในระยะเวลาที่กำหนดอาจมีโทษปรับ
ขอเลขที่บ้าน และ ขอทะเบียนบ้านใหม่ ใช้เวลากี่วันถึงจะได้
โดยทั่วไป การดำเนินการขอทะเบียนบ้านใหม่จะใช้เวลาประมาณ 1-3 วันทำการ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความพร้อมของเอกสารและประเภทของทะเบียนบ้านที่ขอ ในกรณีพิเศษหรือต้องมีการตรวจสอบเพิ่มเติม อาจใช้เวลามากกว่านี้
ขอบ้านเลขที่ ขอทะเบียนบ้าน มีค่าใช้จ่ายอะไรบ้าง
การขอเลขที่บ้านนั้นไม่มีค่าใช้จ่ายตามกฎกระทรวงกำหนดอัตราค่าธรรมเนียมการทะเบียนราษฎร พ.ศ. 2551 แต่สำหรับทะเบียนบ้าน หากเป็นการขอทะเบียนบ้านใหม่ หรือทำทะเบียนบ้านใหม่เนื่องจากชำรุดหรือสูญหาย จะมีค่าธรรมเนียมออกทะเบียนบ้านเล่มใหม่ 20 บาท และหากมีการมอบอำนาจให้ผู้อื่นดำเนินการแทน โดยทำหนังสือมอบอำนาจ จะมีค่าอากรแสตมป์ 10 บาท ทั้งนี้อาจมีค่าธรรมเนียมอื่น ๆ เพิ่มเติมขึ้นอยู่กับประเภททะเบียนบ้านและข้อกำหนดของแต่ละท้องที่
คำถามที่พบได้บ่อย
เจ้าบ้านในทะเบียนบ้าน กับ เจ้าของบ้าน เหมือนกันไหม
เจ้าบ้านในทะเบียนบ้านกับเจ้าของบ้านไม่จำเป็นต้องเป็นคนเดียวกัน เจ้าบ้าน คือ บุคคลที่มีชื่อเป็นเจ้าบ้านในทะเบียนบ้าน ซึ่งอาจเป็นเจ้าของบ้าน ผู้เช่า หรือผู้ได้รับมอบหมายให้เป็นเจ้าบ้านก็ได้ ส่วนเจ้าของบ้าน คือ บุคคลที่มีกรรมสิทธิ์ในบ้านหลังนั้น ๆ
เป็นเจ้าบ้าน 2 หลังได้ไหม
ตามกฎหมายแล้ว บุคคลหนึ่งคนสามารถเป็นเจ้าบ้านได้เพียงหลังเดียวเท่านั้น หากมีชื่อเป็นเจ้าบ้านในทะเบียนบ้านมากกว่าหนึ่งหลัง จะต้องดำเนินการย้ายชื่อออกจากทะเบียนบ้านที่ไม่ต้องการเป็นเจ้าบ้าน
ขอบข่ายหน้าที่เจ้าบ้าน ในทะเบียนบ้าน
เจ้าบ้านในทะเบียนบ้าน มีหน้าที่ดังนี้
- แจ้งการเกิด การตาย และการย้ายที่อยู่ของบุคคลในบ้าน
- ดูแลรักษาทะเบียนบ้าน
- อำนวยความสะดวกแก่เจ้าหน้าที่ในการตรวจสอบทะเบียนบ้าน
ทะเบียนบ้านหาย ต้องแจ้งความไหม
ทะเบียนบ้านหายไม่จำเป็นต้องแจ้งความ สามารถติดต่อสำนักทะเบียนท้องถิ่นเพื่อขอทำทะเบียนบ้านใหม่ได้ โดยเตรียมเอกสารดังนี้
- บัตรประจำตัวประชาชนของเจ้าบ้าน
- ทะเบียนบ้านเดิม (ถ้ามี)
- หลักฐานที่ดินหรือที่อยู่อาศัย (ถ้ามี)
ทะเบียนบ้านดิจิทัลใช้ทำอะไรได้บ้าง?
ทะเบียนบ้านดิจิทัลสามารถใช้แสดงข้อมูลทะเบียนบ้านในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์ได้ ช่วยให้สะดวกในการทำธุรกรรมต่าง ๆ ที่ต้องใช้ทะเบียนบ้านเป็นหลักฐาน เช่น การติดต่อราชการ การทำธุรกรรมทางการเงิน หรือการยืนยันที่อยู่
กรณีทะเบียนบ้านสูญหาย ต้องการขอใหม่ ต้องเตรียมเอกสารอะไรบ้าง?
สำหรับในกรณีที่ทะเบียนบ้านเกิดสูญหาย ในการขอทะเบียนบ้านใหม่ ต้องใช้เอกสารต่าง ๆ ดังนี้
- บัตรประจำตัวประชาชนของเจ้าบ้าน
- ทะเบียนบ้านเดิม (ถ้ามี)
- หลักฐานที่ดินหรือที่อยู่อาศัย (ถ้ามี)
ขอทะเบียนบ้านที่ปลูกใหม่ ไม่มีเจ้าบ้านได้ไหม?
หากทะเบียนบ้านหาย หรือชำรุด และไม่มีเจ้าบ้าน เนื่องจากเจ้าบ้านเสียชีวิตแล้ว สามารถให้ผู้ที่เป็นเจ้าของบ้านเป็นผู้เดินเรื่องขอทะเบียนบ้านใหม่แทนได้ โดยใช้เอกสารเพียงบัตรประชาชนของเจ้าของบ้านเท่านั้น
หากจะขอทะเบียนบ้านใหม่ มอบอํานาจให้บุคคลอื่นทำแทนได้ไหม
หากเจ้าบ้านไม่สะดวกเดินทางไปดำเนินการขอทะเบียนบ้านใหม่ด้วยตัวเอง สามารถมอบอำนาจให้ผู้อื่นดำเนินการมายื่นคำร้องต่อนายทะเบียนแทนได้ แต่ต้องมีเอกสารเพิ่มเติมคือ
- หนังสือมอบอำนาจ
- บัตรประจำตัวประชาชนของเจ้าบ้าน
- บัตรประจำตัวประชาชนของผู้ได้รับมอบหมาย
